Pangoyat ko agama islam na isa anan a kakhakuwaa tanu ko sindao siko turoan o allah.paliyogat ko ipzakatawan a maknal iyan so agama tanu a islam..
Tuesday, 23 June 2015
hokuman o kapangaruma
ﺑﺴﻢ ﺍﻟﻠﻪ ﺍﻟﺮﺣﻤﻦ ﺍﻟﺮﺣﻴﻢ
Mataan a so langowan o bantogan na rk o Allah ,
bantogn tano skaniyan,nago mamangni tanoron
sa tabang,nago mamangni tanoron sa rila,nago
ttawbat tanoron, go lomindong tano ko Allah
ppoon ko manga rarata ko ginawa tano, goso
manga rarata a galbk tano, na sadn sa toroon o
Allah na dadn a baon makadadag, nago sadn sa
dadagn niyan na dadn a baon makatoro ko
ontol,pssakisian akn a da a Tohan a bnar a
simbaan a rowar ko Allah a daa sakotowa iyan a
isabo, go pssaksian akn a mataan a so
Mohammad na oripniyan na go siyogo iyan,sii
rkaniyan so sanang nago so kadarayo-rayo a
ginawa go sii ko manga pamiliya niyan nago sii
ko manga sahaba niyan.
Na oriyananan na pinili akn angkai a bandingan
sabap ko kala-iyan I kipantag na dimakknal o
kadaklan so manga kokoman a madadalmon,na
go misasabapon so kapkka adn o madakl a
simokt ko kappagingd a aya singanin o langowa
kipagi-ikhlas goso langowa dii mamagosay ko
agama go sii ko pagtaw na makalbod so kapkka
imasada-on, mataan a langowa simokt na igira a
piyangilayan sa okit a maliwanag na ppka lbod
so kapkka bolongiron, na igira pman a diyara
inon nago da tagoa-a sa ginawa na
dikkabolongan go badn ppakala a awida akal.
Misabap san na inompong akn angkai a
bandingan ko sapolo a bandingan:
Paganay a bandingan: so maana o kakkaromai
Ika dowa a bandingan: so kokoman ko
kakkaromai
Ika tlo a bandingan: so mga sarat o kakkaromai
Ika pat a bandingan: so manga ropaan o bae a
mapiya a ppangaromaan
Ika lima a bandingan: so manga bae a da pakaya
so kapangaromaa kiran
Ika nm a bandingan: so kadakla miya pakay
apangaromaan
Ika pito a bandingan: so madadalm a ongangn
ko kakkaromai
Ika walo a bandingan: so manga rarad go
kokoman a mitotompok ko kakkaromai lagid o:
1] btang (mahar)
2] gasto (nafaqa)
3] tompokan o kambabala iya
4] kattotonganaya
5] kapopowarisa(al-mierath(
Ika siyaw a bandingan: so kokoman o
kamblablag goso patot a siyapn ko kamblablag.
Ika sapolo a bandingan: so mga kokoman a
mitotompok ko kamblablag
Paganay a bandingan:
So maana o kakkakaromai
==================
So kakkaromai na: skaniyan so gakot a
kapasadan ko kandarodopa, goso kapamakaya
ko bae a karoma.
Sopman so maana niyan ko osayanon o agama
na: skaniyan so kappasada o pndarodopa a dato
a go bae sa aya mapipikiron na so kapkkalami-
lami o omani isa ko pdiyan sa aya antap na so
kaadn o pamiliya a ttatagompiya go so kapaka
moayaan o kappagingd a ttatagodaya.
Misabap roo na; kiya sabotan tano a knabo oba
aya antap ko kakkaromai na kakkalami-lami, ka
aya osto na pd sa mala a antapon na so kapaka
moayan o pamilya a ttatagompiya goso
kappagingd a ttatagodaya. Ogaid na admpan oto
a pkki ramig so antap ko isa sa dowa oto sii ko
diyangka o btad.
ika dowa a bandingan:
so kokoman o kakkaromai
===================
So kakkaromai ko kababaloy niyan a isosogo , na
kabnar a dimipndarainon ko oman I adna
kabaya iyan a ndodon so kapakagaga.
Go skaniyan na pd sa okit o manga rasul, pittaro
o Allah :
ﺍﻟﺮﻋﺪ38:ﻭﻟﻘﺪ ﺃﺭﺳﻠﻨﺎ ﺭﺳﻼ ﻣﻦ ﻗﺒﻠﻚ ﻭﺟﻌﻠﻨﺎ ﻟﻬﻢ ﺃﺯﻭﺍﺟﺎ ﻭﺫﺭﻳﺔ..
]go siyogo ami so manga sogo a pd ko miya-
onaanka nago singgayan ami siran sa bagi-
aniran a manga karoma go manga moriyatao]al-
ra'ad:38
Go mataan a miya mangaroma so Nabi go
pittaro iyan:
ﺭﻭﺍﻩ ﺍﻟﺒﺨﺎﺭﻱ ﻭﻣﺴﻠﻤﺈﻧﻲ ﺃﺗﺰﻭﺝ ﺍﻟﻨﺴﺎﺀ, ﻓﻤﻦ ﺭﻏﺐ ﻋﻦ ﺳﻨﺘﻲ ﻓﻠﻴﺲ
ﻣﻨﻲ
]mataan a diiyako dii mamangaroma ko manga
bae, na sadn sa ikagowadiyan so okit akn na
dirakn pd]piyanotol I Bokharey go si Muslim
Giyotowi sabap a pittaro o manga ulama:
((mataan a so kapangaroma a adna kabayaon na
taralbi a diso manga sunat a samba)) sabap sa
madadalmon so madakl a kamapiyaa,go mapiya
a manga rarad, a pagaloyn tano Insha Allah
sangakia a kitab.
Go pkkabaloy so kapangaroma a paliogat egira a
so mama na titodn a miyaka kkailangan,na
ikkawaniyan a ginawa niyan oba makanggola-ola
sa haram amay ka di maka pangaroma,na amay
ka giyanani btad na miya patoton so
kapangaroma ka an marn a giwa niyan ko
haram.
Go pittaro o Nabi:
ﻳﺎ ﻣﻌﺸﺮ ﺍﻟﺸﺒﺎﺏ, ﻣﻦ ﺍﺳﺘﻄﺎﻉ ﻣﻨﻜﻢ ﺍﻟﺒﺎﺀﺓ ﻓﻠﻴﺘﺰﻭﺝ, ﻓﺈﻧﻪ ﺃﻏﺾ
ﻟﻠﺒﺼﺮ,ﻭﺃﺣﺼﻦ ﻟﻠﻔﺮﺝ, ﻭﻣﻦ ﻟﻢ ﻳﺴﺘﻄﻊ ﻓﻌﻠﻴﻪ ﺑﺎﻟﺼﻮﻡ ﻓﺈﻧﻪ ﻟﻪ ﻭﺟﺎﺀ
ﺭﻭﺍﻩ ﺍﻟﺒﺨﺎﺭﻱ ﻭﻣﺴﻠﻢ
]hay manga ngongoda, sa pakagaga rkano sa
gasto na pangaroma, ka mataan a kkibaba iyan
so kapangingilayan na go kasiyapiyan so
piyamalongan, na sapman sa di pakagaga na
powasa ka mataan a pakaogoponoto sa diniyan
kaolog ko dosa[
Ika tlo a bandingan:
So manga sarat o kakkaromai
=====================
Pd sa kapiya na go kaiimpidi ko manga atoran a
ka iislami na biyaloy niyan ko kappapasada so
manga sarat ka anon maka titikna so kapasadan,
na langowa kappapasada na adn a manga
saratiyan na di kkatarotop angkotowa
kapasadan amay ka da a manga sarat, isanan a
marayag a karina sa kaiimpidi ko manga
kokoman ko islam, na go kagiya mataan a ppoon
ko Allah a lbi a maongangn a mapasang a
katawa niyan so ippakapiya o manga kaadniyan,
go ipsogo iyan kiran so ppaka ompiya kiran ko
donya iran na go so akhiratiran, ka an di
kkabaloy so kandadardopa a ilang go
kasandagan. Na pd sangkanan a manga
kapasadan so kapasadan ko kakkaromai, sa aya
manga sarat ko kakkaromai na giyangkai a
ppamaka talingoma:
1[ So kapkka bayai o dowa a pndarodopa: sa
dikkapakay oba tgla so mama ko bae a diniyan
kkababayaan, na dimambo kka tgl so bae ko
mama a diniyan kabayaan.
Pittaro o Allah:
ﺍﻟﻨﺴﺎﺀ19:ﻳﺎ ﺃﻳﻬﺎ ﺍﻟﺬﻳﻦ ﺁﻣﻨﻮﺍ ﻻ ﻳﺤﻞ ﻟﻜﻢ ﺃﻥ ﺗﺮﺛﻮﺍ ﺍﻟﻨﺴﺎﺀ ﻛﺮﻫﺎ
]Hay! Skano a miyamaratiyaya na darkano ma
halal so kapangowarisi niyo ko manga bae sa
mokit sa tgl]
Al-Nissah: 19
Go pittaro o Nabi:
ﻻ ﺗﻨﻜﺢ ﺍﻷﻳﻢ ﺣﺘﻰ ﺗﺴﺘﺄﻣﺮ, ﻭﻻﺗﻨﻜﺢ ﺍﻟﺒﻜﺮ ﺣﺘﻰ ﺗﺴﺘﺄﺫﻥ, ﻗﺎﻟﻮﺍ:
ﻳﺎﺭﺳﻮﻝ ﺍﻟﻠﻪ ﻭﻛﻴﻒ ﺇﺫﻧﻬﺎ؟ ﻗﺎﻝ: ﺃﻥ ﺗﺴﻜﺖ
ﺭﻭﺍﻩ ﺍﻟﺒﺨﺎﺭﻱ ﻭﻣﺴﻠﻢ
]dikkapakay o baniyo pakipangaromaan so bae a
balo odi na bitowann taman sa di manonogo, go
dikkapakay o baniyo pakipangaromaan so raga
taman sa di kaodasan, Tig o manga sahaba:
andamanayai a kakkatokawi sa miniyog so raga?
Tig o Nabi: a amayka odasan na didn ttaro[
Na ini sapar o Nabi so kapaki pangarumaan ko
bae ko diniyan kkabayaan mlagid o raga antawa
ka balo odi na bitowann, sa so miyaka sagad sa
kakkakaruma na kkapayagiyandn so kakkabaya
iyan goso di, sopman so raga na kkasanaandn
so diniyan kapttaro a toos sa kiya paka iyogiyan,
sabap sa kkapakay a ikaya iyan o baniyan
pakarayaga so kakkabaya iyan.
Na osangka so raga ko kappangaruma awn na di
kkapakay so katglaon apiya anta adn ka bapn
sidn si ama iyan, sabap ko kattaro o Rasul :
ﻭﺍﻟﺒﻜﺮ ﻳﺴﺘﺄﺫﻧﻬﺎ ﺃﺑﻮﻫﺎ ﺭﻭﺍﻩ ﻣﺴﻠﻢ
]nago so raga na kkaissaan o ama iyan]
Na daa dosa o mama iyan odiyan
pakipangaromaan amay ka giyanan I
masosowa-adi magiyog so raga- sabap sa ska
niyan I somiyangka, ogaid na patot ki ama iyan a
kasiyapa niyanon nago kapalihara niyanon.
Amay ka adna dowa ppanoksam ko raga na go
niyan pinili so isa na sa pinili iyan na ayaon
kakkawing amay ko ndodon so manga sarat a
ittarima ko mama. Amay pman ka daon so sarat
na kabnar o wali a sangakaa niyanoto sa daa ba
niyanon dosa.
-2 so wali: sa dikkasak so kandarodopa a amay
ka daa wali; sabap ko kattaro o Nabi
ﻻ ﻧﻜﺎﺡ ﺇﻻ ﺑﻮﻟﻲ ﺭﻭﺍﻩ ﺃﺑﻮ ﺩﺍﻭﺩ ﻭﺍﻟﺘﺮﻣﺬﻱ ﻭﺍﺑﻦ ﻣﺎﺟﻪ
]da a kkasak go kkatarima a kakkaromai
inontabo o adna wali[
Sa opaki pangaromaan o bae a ginawa niyan sa
daa wali na giyoto na batal, mlagid o skaniyandn
e miyagonay sa ginawa niyan antaa ka ini
powakiliyan sa salakaw a knaba niyan wali.
Aya wali na: na ska niyan so mama kiyabaligan a
aduna akaliyan a somiyokod a pud sa rogo o bae
go kasabala iyan ki ama iyan,lagid o: ama
iyan,ama a dato iyan ki ama iyan,so wata iyan a
mama(amay ka so bae na balo odi na bitowann
a adna wata iyan) So apo iyan a mama apiya ika
pira ka apid, so laki niyan sa ina ama, so laki
niyan ki ama iyan, so bpa iyan a titto ki ama iyan,
so bapa iyan a pagari I amaiyan sa ama, goso
manga ttngdiyan minsan ki ama iyan sa sadn sa
madasg na aya taralbi.
Di maka ppangowali so manga pagari ko
ina,goso manga pakiwatan ko pagari ko ina,
goso ama dato ko ina,goso manga bapa ko
kasabala ko ina, sabap ko knaba siran "asaba"
kasabala ko ama.
Na sabap sa didn mipndarainon ko kakkawing so
wali na mataan a patot ko wali a piliin niyan so
taralbi a ndodon so sarat amay ka madakla
kkabaya ko bae, na amay pman ka sakatao nago
ron ndodon so sarat nago kkabayaaniyan na
mataan a miya patot ko wali a pakipangaroma
.niyanon
Misabap san na malo tano bgan sa osayan so
kala a atastanggongan o wali ko nganin a ini
sarigon o Allah, mataan a giyoto na sarigon a
wajib so kasiyapa niyanon nago so kandaita
niyanon ko miya patot a kadadaitanon, na di ron
kkapakay o baniyan pagkkapkkapa sa pantag bo
ko kakowa niyan ko baya a ginawa niyan, go
obaniyan kawinga ko mama a diron mapapatot
sa pantag bo sa n'nga sat amok, ka mataan a
giyoto na Kandonsiyan, na mataan a pithao o
:Allah
ﻳﺎ ﺃﻳﻬﺎ ﺍﻟﺬﻳﻦ ﺁﻣﻨﻮﺍ ﻻ ﺗﺨﻮﻧﻮﺍ ﺍﻟﻠﻪ ﻭﺍﻟﺮﺳﻮﻝ ﻭﺗﺨﻮﻧﻮﺍ ﺃﻣﺎﻧﺎﺗﻜﻢ ﻭﺃﻧﺘﻢ
ﺗﻌﻠﻤﻮﻥ ﺍﻷﻧﻔﺎﻝ27:
]hay! Skano a miya maratiyaya na diniyo
pndonsiyani so Allah ago so sogo iyan, go diniyo
pndonsiyani so nganin a inisarig rkano a skano
na katawaniyo] Al-anfal:27
Go pittaro iyanpn:
ﺇﻥ ﺍﻟﻠﻪ ﻟﺎ ﻳﺤﺐ ﻛﻞ ﺧﻮﺍﻥ ﻛﻔﻮﺭ ﺍﻟﺤﺞ38:
]mataan a so Allah na diniyan kkababayaan so
langowa padodonsiyan a moongkir] Al-hajj:38
Go pittaro o Nabi:
ﻛﻠﻜﻢ ﺭﺍﻉ, ﻭﻛﻠﻜﻢ ﻣﺴﺌﻮﻝ ﻋﻦ ﺭﻋﻴﺘﻴﻪ ﻣﺘﻔﻖ ﻋﻠﻴﻪ
]Langongkanodn peppagipat, na
langongakanodn pagissaan ko ppagipatniyo]
Pkka masaan tano so pda manga tao a dirandi
plbolbodn so atastanggongan iran, ka apiyadn o
adna kkabaya ko warisaniran a ndodon so sarat
na diran pagiyogan ka sabap ko baya a ginawa a
dikkapno. Na amay ka giayanan e sosowaan o
wali na kkaagaw ron so kawawalii ka kittogalin
ko maontol a wali o bae sa sadn sa pda tantowa
madasg ko Bae na aya taralbi.
Ika pat a bandingan:
So manga ropaan o bae a mapiya ipndarodopa
=================================
Isa a antap ko kapangaroma na kakhalamilami,
goso kaadn o pamiliya a mapiya go kappagingd
a tatagodaya, lagid o kiya osaya tanoron sa miya
ona.
Na misabap sangkanan a manga antap na aya
patot a ppangaromaan a bae na so kkatanto
niyan angkanan a manga antap, a skaniyan so
bae a ndodon so dowa a kataid, 1) kataid a
kambobolawasan nago 2) kataid a paratiyaya
nago parangay a mapiya.
So kataid a pkka ilay: na ska niyan so kapiyai
kambobolawasan,manisan go mataid, ka amay
ka so bae na manisan go mataid,mapiyai
kapapanaroan go matanos a phagilayn na pkki
taalokon so poso na pkkaliwanagon so rarb na
plintadon so pamikiran, na miya tanto so kattaro
o Allah:
ﻭﻣﻦ ﺁﻳﺎﺗﻪ ﺃﻥ ﺧﻠﻖ ﻟﻜﻢ ﻣﻦ ﺃﻧﻔﺴﻜﻢ ﺃﺯﻭﺍﺟﺎ ﻟﺘﺴﻜﻨﻮﺍ ﺇﻟﻴﻬﺎ
ﻭﺟﻌﻞ ﺑﻴﻨﻜﻢ ﻣﻮﺩﺓ ﻭﺭﺣﻤﺔ ﺍﻟﺮﻭﻡ 21:
]na pd sa tanda iyan "Allah" a inadniyan a para
ko manga ginawa niyo so manga karoma ka
angkanoron maka rrnk go biyaloy niyan ko
ndolonaniyo so gagaw nago so ranon]. A-
lroom:21
Na aya pman a kataid a dikka ilay: na so agama
nago so parangay a mapiya, sa sadn sa kalai
agama o bae nago kapiya niyan I parangay na
giyotodeni kapiyaniyan nago marani ko mapiya
a bobolos. Sa so bae a malai agama na
inggogolalaniyan so manga sogoanon o Allah go
sisiyapniyan so manga kabnaron I karoma
niyan,sii ko igaaniyan,manga wata iyan,manga
pattamotamoka niyan, go dii niyan mipagogopa
ko manga onot ko Allah ,go mappaka tanodiyan
igira a malilipat nago igira boboklen na mappaka
kasagiyan go igira a pekkararangitan na
mappaka piya niyan a ginawa niyan. Sakamaoto
mambo a so bae a bilangataw na lalayon di
mangilay sa okit sa kikakadalii niyan sii ki
karoma niyan, go pagaadata niyan, na madilapet
ko manga sogoanon e karoma niyan, na
manananggila ko nganin a di ikkasoat I karoma
.niyan
Mataan a inizaan so Nabi antawai mapiya ko
manga bae? Na pittaro o Nabi :
))ﺍﻟﺘﻲ ﺗﺴﺮﻩ ﺇﺫﺍ ﻧﻈﺮ,ﻭﺗﻄﻴﻌﻪ ﺇﺫﺍ ﺃﻣﺮ, ﻭﻻ ﺗﺨﺎﻟﻔﻪ ﻓﻲ ﻧﻔﺴﻬﺎ, ﻭﻻ ﻣﺎﻟﻪ
ﺑﻤﺎ ﻳﻜﺮﻩ((
]skaniyan so bae a igira a inilay i karoma niyan
na peppaka piya ginawa niyan, go oonotaniyan
ko sogoaniyan, go diniyan sapakn ko iga aniyan,
go diniyan pangonakonaan sii ko tamokiyan ko
nganin a diniyan ikkabaya] go ptharo iyan pen:
))ﺗﺰﻭﺟﻮﺍ ﺍﻟﻮﺩﻭﺩ ﺍﻟﻮﻟﻮﺩ, ﻓﺈﻧﻲ ﻣﻜﺎﺛﺮ ﺑﻜﻢ ﺍﻷﻣﻢ((
]pamangaroma kano sa malai gagaw a go
salibata, ka mataan a ipagandisan akn skano ko
manga nabi sa kadakli pagtao[.
Ika lima a bandingan:
So manga bae a miya haram "da mapakay"so
kapangarumaa kiran
====================================
Pittaro o Nabi : ))ﺇﻥ ﺍﻟﻠﻪ ﻓﺮﺽ ﻓﺮﺍﺋﺾ ﻓﻼ ﺗﻀﻴﻌﻮﻫﺎ, ﻭﺣﺪ
ﺣﺪﻭﺩﺍ ﻓﻼ ﺗﻌﺘﺪﻭﺍ ﻫﺎ((
]mataan a ini paliyogat o Allah so manga
paliogat na obaniyo ilanga, go mitad sa sa
manga tamana na obaniyo lawanga].
Sa pd sa manga tamana sii ko agama a inibtad o
Allah naso manga tamana ko miya halal nago
miya haram ko kandadarodopa, sa sabap sa
hiyaram sii ko dato so kapangarumaa niyan ko
bae a miyapento sabap ko kadaseg o bangnsa,
odi na sabap ko kiyapaka sosowa, odi na sabap
ko kiya kkakamonga na goso salakaw san a
manga sabap.
So piyaka haram so kapangarumaaon ko manga
bae na dowa soson:
A] piyaka haram sa tanitiyasa:
Pittaro o Allah:
ﺣﺮﻣﺖ ﻋﻠﻴﻜﻢ ﺃﻣﻬﺎﺗﻜﻢ ﻭﺑﻨﺎﺗﻜﻢ ﻭﺃﺧﻮﺍﺗﻜﻢ ﻭﻋﻤﺎﺗﻜﻢ ﻭﺧﺎﻻﺗﻜﻢ ﻭﺑﻨﺎﺕ
ﺍﻷﺥ ﻭﺑﻨﺎﺕ ﺍﻷﺧﺖ ﻭﺃﻣﻬﺎﺗﻜﻢ ﺍﻟﻼﺗﻲ ﺃﺭﺿﻌﻨﻜﻢ ﻭﺃﺧﻮﺍﺗﻜﻢ ﻣﻦ
ﺍﻟﺮﺿﺎﻋﺔ ﻭﺃﻣﻬﺎﺕ ﻧﺴﺂﺋﻜﻢ ﻭﺭﺑﺎﺋﺒﻜﻢ ﺍﻟﻼﺗﻲ ﻓﻲ ﺣﺠﻮﺭﻛﻢ ﻣﻦ ﻧﺴﺂﺋﻜﻢ
ﺍﻟﻼﺗﻲ ﺩﺧﻠﺘﻢ ﺑﻬﻦ ﻓﺈﻥ ﻟﻢ ﺗﻜﻮﻧﻮﺍ ﺩﺧﻠﺘﻢ ﺑﻬﻦ ﻓﻼ ﺟﻨﺎﺡ ﻋﻠﻴﻜﻢ ﻭﺣﻼﺋﻞ
ﺃﺑﻨﺎﺋﻜﻢ ﺍﻟﺬﻳﻦ ﻣﻦ ﺃﺻﻼﺑﻜﻢ ﻭﺃﻥ ﺗﺠﻤﻌﻮﺍ ﺑﻴﻦ ﺍﻷﺧﺘﻴﻦ ﺇﻻ ﻣﺎ ﻗﺪ ﺳﻠﻒ
ﺇﻥ ﺍﻟﻠﻪ ﻛﺎﻥ ﻏﻔﻮﺭﺍ ﺭﺣﻴﻤﺎ
Paganay ron: so piyaka haram sa tanitiyasa
sabap ko bangsa na pito soson:
1-so manga ina: makasosoled san so tittowa ina,
goso manga ina a bae mlagid o kasabala ko ina
antawa ka sii kasabala ko ama.
2-so manga wata a babay: makasosoled san so
tittowa a wata a babay, goso manga babay a apo
ko wata a mama,goso manga babay a apo ko
wata a babay apiyapen ika pira lapis.
3-so manga babay niyan: makasosoled san so
manga babay niyan a titto a lonson sa ina ama,
goso manga babay niyan a lonsoniyan bo sa
ama, goso manga babay niyan a lonsoniyan bo
sa ina.
4-so manga babo a kasabala ko ama:
makasosoled san so manga babo a titto, so
manga babo I ama iyan,
so manga babo o manga ama iyan a dato, goso
manga babo I ina iyan, goso manga babo o
manga ina iyan a bae.
5-so manga babo ko kasabala ko ina:
makasosoled san so manga babo a titto, goso
manga babo I ama iyan ko kasabala iyan ki ina
iyan, goso manga babo o manga ama iyan a
dato ko kasabala iran sa ina, goso manga babo o
ina iyan ko kasabala iyan ki ina iyan, goso
manga babo o manga ina iyan a bae ko kasabala
iran ki ina iran.
6-so manga pakiwataan a babay ko pagari a
mama: makasosoled san so manga babay a
pakiwtaan a titto ko pagari a lonson sa ina ama,
goso manga wata a babay o pagari sa ama, goso
manga wata a babay o pagari sa ina, goso
manga wata a babay o manga wata iran a
mama.
7-so manga pakiwataan a manga babay ko
babay niyan: makasosoled san so manga
pakiwataan
niyan a manga babay ko babay niyan a lonson
sa ina ama, goso manga wata a babay o babay
niyan sa ama, goso manga wata a babay o
babay niyan sa ina, goso manga wata a babay o
manga wata a babay o manga pakitaaniyan a
mama, goso manga wata a babay o manga
pakiwataa niyan a manga babay apiyapen I
kababa iyan.
Ika dowa: so piyaka haram sabap ko kiya paka
sosowa ko sakataw a bae, sa siran a manga
babay sa sosowa na lagideden o babay sa
bangsa, sabap ko kataro o Nabi: ))ﻳﺤﺮﻡ ﻣﻦ ﺍﻟﺮﺿﺎﻉ ﻣﺎ
ﻳﺤﺮﻡ ﻣﻦ ﺍﻟﻨﺴﺐ(( ]piyaka haram so kapangaromaa
ko minisosowa sa lagid o kiyapaka harama ko
bangsa] ogaid na aden a manga sarat ko
kapakasosowa:
1. Mabaloy a maka lima so kiya pakasosowa odi
na kasobraan. Sabap ko hadith a miyaka titiyan
ko Aisha "radiyallahu anha:" ))ﻛﺎﻥ ﻓﻴﻤﺎ ﺃﻧﺰﻝ ﺍﻟﻘﺮﺁﻥ
ﻋﺸﺮ ﺭﺿﻌﺎﺕ ﻣﻌﻠﻮﻣﺘﺎ ﻳﺤﺮﻣﻦ,ﺛﻢ ﻧﺴﺨﻦ ﺑﺨﻤﺲ ﻣﻌﻠﻮﻣﺎﺕ ﻓﺘﻮﻓﻲ
ﺭﺳﻮﻝ ﺍﻟﻠﻪ ﻭﻫﻲ ﻓﻴﻤﺎ ﻳﺘﻠﻰ ﻣﻦ ﺍﻟﻘﺮﺁﻥ(( ]aya paganay a
initoron na sapolo ka soso, oriyan niyan na miya
mansokh sa lima ka soso taman sa miya wapat
so Nabi "alayhissalam" sa giyotoden e miyatatap
a pkabatiya ko kur'an]
2. Mabaloy so kiya pakasoso a onaan o dapn
kapaka sowa koman o wata, amay ka sii ko
oriyan o kiya paka sowa iyan koman odi na so
sabaadon na sii ko onaan o dapen kapaka sowa
koman o wata na so sabaadon na sii ko oriyan o
kiya paka sowa iyan koman, na di khanbaloy so
bae a ina o wata sa sosowa. Na amay ka
madiyangka angkanan a manga sarat na miya
baloy so wata a timbang a wata o bae naso
manga wata iyan na pagari o piyaka Sa mlagid o
miyaona imbawata anta ka miya ori imbawata o
Bae a kiyasosowaniyan, go miyabaloy a manga
pagari niyan so manga wata o karoma o Bae a
kiyasosowaniyan ,mlagid o wata iyan ko Bae a
kiyasosowaniyan anta ka manga wata iyan sa
isaka babay.
Misabap san na miya wadib a katokawan tano a
mataan a so manga dadaseg o wata a piyaka
soso inontabo so manga mbawataa niyan, na da
a kitotompokiran ko kokoman a kasososowa go
dikiran paka rarad sa maitobo. Sa kkapakay ko
pagari niyan sa bangsa a kapangaromaa niyan
ko ina iyan sa sosowa odi na babay niyan sa
sosowa. Sa sopeman so sombawataan o wata a
piyaka soso na mimbaloy siran a manga wata o
Bae a kiyasosowaniyan a goso karomaniyan, go
miyabaloy mambo a ama iran so karoma o Bae
a kiyasosowan.
Ika tlo: so miya haram so kapangaromaon sabap
ko kiya kkakamonga, na pat soson:
1- So manga karomao ama goso ama a dato
apiyapun I kiporo iyan, sa mlagid o sii kasabala
ko ama antawaa ka sii ko ina, sabap ko kattaro o
:Allah ﻭﻻ ﺗﻨﻜﺤﻮﺍ ﻣﺎ ﻧﻜﺢ ﺁﺑﺎﺅﻛﻢ ﻣﻦ ﺍﻟﻨﺴﺎﺀ] nago miya
haram rkano obaniyo pangaromaa so nganin a
miya pangaroma o manga ama iyo a pd ko
manga Bae] sa andadun a kakawing o mama sii
ko Bae Na mimbaloy a haram ko manga wata
iyan so kapangaroma-on,nago miya haram pn
ko manga apo iyan a manga mama,mlagid o sii
niyan apo ko manga wata iyan a mama antawaa
ka sii ko manga wata iyan a manga babay
apiyapun I kibaba iyan, go mlagid o kiyasolda
niyan antaka da.
-2 So manga karomao wata a mama, apiyapni
kibaba iyan,sabap ko kattaro o Allah: ﻭﺣﻼﺋﻞ ﺃﺑﻨﺎﺋﻜﻢ
ﺍﻟﺬﻳﻦ ﻣﻦ ﺃﺻﻼﺑﻜﻢ
]na go miya haram rkano so manga karoma o
manga wata iyo a mama a siran na pd sa
bukkokongiyo] sa andadun I kakawing o mama
sii ko babay na miyaharam dn ki ama iyan nago
sii ko manga ama iyan a dato, apiyapn I kiporo
iyan nago apiyapun kasabala ki ama iyan antawa
ka sii ki ina iyan, mlagid o kiya soldaniyan
antawa ka da.
3- So panogangan a bae goso manga ina a bae o
karoma, apiyapn I kiporo iyan, sabap ko kattaro
o Allah: ﻭﺃﻣﻬﺎﺕ ﻧﺴﺂﺋﻜﻢ ]na go miya haram rkano so
manga ina o manga karoma niyo] sa andadn I
kakawing o mama ko bae na na miyabaloy so
ina goso manga ina a bae o piyangaroma niyan
a haram rka niyan, apiyapn da niyan kasoldi,
mlagid o kasabala siran o bae ki ama iyan
antawaa ka sii ki ina iyan.
4- So manga patalilowan a manga babay, go
maga wata a babay o patalilowan a mama,
apiyapun I kibaba iyan goso manga mabawataa
niran, sa aya sarat na kiyasolda Niyan so
karomaniyan, sa o makamblag siran sa
daniyanopmpen kasoldi na na diron kkaharam
so manga patalilowaniyan goso manga
mbawataa niran, sa mlagid san so patalilowan
ko mona miyaka pangaroma ko bae anta ka
mori a piayaka pangaromaon.
Ika dowa: so piyaka haram sa kunaba tanitiyasa
na tlo soson:
1- So manga pagari a babay o karoma, goso
manga babo iyan ki ama iyan go sii ki ina iyan,
sabap ko kattaro o Allah: ﻭﺃﻥ ﺗﺠﻤﻌﻮﺍ ﺑﻴﻦ ﺍﻷﺧﺘﻴﻦ ﺇﻻ ﻣﺎ
ﻗﺪ ﺳﻠﻒ ]go miya haram rkano o ba niyo
pakandowayaa so magari inontabo o
marending] go sabap ko kattaro o Nabi
"alayhis’salaam" )ﻻ ﻳﺠﻤﻊ ﺑﻴﻦ ﺍﻟﻤﺮﺃﺓ ﻭﻋﻤﺘﻬﺎ, ﻭﻻ ﺑﻴﻦ ﺍﻟﻤﺮﺃﺓ
ﻭﺧﺎﻟﺘﻬﺎ(
]di mapaka pndowaya so bae ago so babo iyan
ki ama iyan go sii ki ina iyan]
2- So ka iidaan ko salakaw; maana amay ka so
bae na ka iidaan ko salakaw ron a mama, na
diron kkapakay oba niyan pangaromaa taman sa
taman sa di mapopos so ida, go diron kkapakay
oba niyan panoksami taman sa di mapopos so
ida.
3- So magi-ihram sabap ko kapnay kadi odi na
kapagomra, sa di kkapakay so kapangaromaa sa
bae oto a madadalem ko ihram taman sa di
maka kekkang sa ihram.
So peman so bae a ndodon so basa, na
mapapakay so kapangarom-awn apiyapen
ndodon so basa, ogaid na diniyan pasi
kkarembang taman sa di maka sotti a bae oto
nago maka ppaygo.
SO DIYANGKA A KADAKEL A MIYA PAKAY A
MAPANGAROMA O DATO
*****************
Na mataan a amay ka botawanan so manga
dato ko kapangaroma sa da a diyangka iyan na
magonga oto sa kabinasaan, nago kapelalalim,
nago dikkagaosan so kitonayn ko manga kabnar
o siranoto a manga bae, na lagidoto mambo a o
tamani sa sasa katao so mappangaroma o dato
na magonga mambo sa kamoralaan, nago na
kkitana so milolonto a baya a ginawa ko okit a
haram, misabap san na pippaparo o Allah so
kapangaroma sa pat bo katao, sabap sa giyanani
diyangka a marani a magagaos o dato a mitonay
niyan so kapaginontolan.
Pittaro o Allah: ﻓﺎﻧﻜﺤﻮﺍ ﻣﺎ ﻃﺎﺏ ﻟﻜﻢ ﻣﻦ ﺍﻟﻨﺴﺎﺀ ﻣﺜﻨﻰ ﻭﺛﻼﺙ
ﻭﺭﺑﺎﻉ ﻓﺈﻥ ﺧﻔﺘﻢ ﺃﻻ ﺗﻌﺪﻟﻮﺍ ﻓﻮﺍﺣﺪﺓ
] na pangaroma kano sa kkabayaa niyo a ped ko
manga bae sa isa,dowa,tlo,pat na amay ka
ikkawa niyo obakano di maka paginontolan na
tangaan so isa [
Go sii ko masa o Nabi "alayhis'salaam" na kagiya
magislam so Gayalan Athaqafie "radiyallaho
anho" na sapolo a karoma niyan na siyogo o
Nabi katalaka niyan ko sabagion sa lomambaon
sa pat katao. Lagidoto mambo so Qays Bin al-
Harith "radiyallaho anho" na walo a karoma
niyan na inisogoon o Rasul "alayhis'salaam"
katalaka niyan ko sabaadon na lambaon sa pat
.katao
SO MANGA GONA KO KADOWAY
***********************
1-Mataan makikinanglandun sii ko pd a maoola-
ola, ibarat: igiramanoto a so BAE na maloden
minitolod a idadiyan, odi na pkha sakit na
diniyan kibugay ki karoma niyan so kabnariyan
ko igaan goso kasakodowiron, sa opama ka
sasabardn si mama kasan na ikkawaniyan a
ginawa niyan oba maka silay, opman o talaka
niyan kai di pakidoway na da baon paka siyap,
odi na maka penggaganata siran goso manga
moriyatawiran, odi na datokidi o Allah sa moriya
tao a BAE oto na opama ka didn miyog sa ba
makadoway si mama kasan na maka praks siran
a palaya kkapos, na mataan a ayabo a bolong o
lagidaya na kandowadoway.
1-So kapangaroma na pkkasabapan sa kapaka
dakel o tonganay nago koniksiyon ko manga tao,
lagido kiya aloy niyan sa Quran: ﻭﻫﻮ ﺍﻟﺬﻱ ﺧﻠﻖ ﻣﻦ
ﺍﻟﻤﺎﺀ ﺑﺸﺮﺍ ﻓﺠﻌﻠﻪ ﻧﺴﺒﺎ ﻭﺻﻬﺮﺍ ﻭﻛﺎﻥ ﺭﺑﻚ ﻗﺪﻳﺮﺍ ]na go ska
niyan a Allah I miyadun ko manosiya sa phoon
sa ig na biyaloy niyan a inisbap roo so bangsa
goso kakhakamonga, mataan a so kadnanka na
lubi a gaos], misabap san na so kandowadoway
na pkha sabapan ko kaphaka dakul I bangsa
nago tonganay, batadi labaw so manga wata
aka, giyotowi so Rasul sallallahu alayhi wasallam
na inokitaniyan so lagidanan ka isadn a hadap
na arap ko kapaka dai-dair o madakul a bangsa.
2-Khasiyapiyan so madakel a bilangan o manga
BAE sii ko kada a somisiyap kiran ko kalilindinga
kiran,goso kada a somasakodo kiran ko
gastowiran goso pud a kailanganiran ko
kaphagoyagoyagiran, nago phaka ogop kiran sa
kapaka pmomoriyatawiran sa disiran mabaloy a
mapos ko dikapama gitonga ko moriyatao, na so
agama islam na isosogo iyan so
kapumomoriyatao.
4-Khatoon ko manga DATO so manga ayawi
rogo, na dikiran paka tiyokop so sakatao a BAE,
na sabap ko si aki oto na malai pananggila sa
dosa nago oba misomek ko kazina na aya
kabaya iyan na sii niyan maosar ko halal na
isanan a limo o Allah ko oripniyan sa kiya pakaya
niyan ko kandowadoway.
Subscribe to:
Post Comments (Atom)
No comments:
Post a Comment